Gdy brakuje pozwolenia na zorganizowanie zgromadzenia.

Zgromadzenie spontaniczne (nagłe) to zgrupowanie osób nieprzygotowane, nieplanowane wcześniej, wywołane nagłym, niespodziewanym impulsem czy wydarzeniem i z tego powodu niepoddane formalnym procedurom albo poddane im zbyt późno. Są to zgromadzenia zwołane bez uprzedniego zawiadomienia, w celu zaprotestowania na gorąco i zajęcia stanowiska w związku z danym zdarzeniem ze sfery społecznej lub politycznej. Podkreślić należy jednak, że zgromadzenia spontaniczne nienotyfikowane (nie zgłoszone do urzędu) są w polskim prawie pod ochroną konstytucyjną.

Niestety osoby zwołujące zgromadzenie bez wymaganego zawiadomienia lub przewodniczące takiemu zgromadzeniu mogą narazić się na odpowiedzialność za wykroczenie z art. 52 § 1 pkt 2 kodeksu wykroczeń. Jednakże należy tu pamiętać, że Trybunał Konstytucyjny uznał (wyrok z dnia 10 lipca 2008 r., sygn. akt P 15/08), że sąd rozpoznający sprawę o wykroczenie ma obowiązek ocenić czy do zaniechania zgłoszenia doszło z uwagi na nagłość wydarzeń (spontaniczność zgromadzenia), czy też z powodu lekceważenia lub zaniedbania obowiązku zgłoszenia przez organizatorów. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego niedochowanie obowiązku zgłoszenia nie może rodzić automatycznej odpowiedzialności organizatora czy osoby, która przewodniczy zgromadzeniu, ponieważ taka mechaniczna interpretacja art. 52 § 1 pkt 2 Kodeksu wykroczeń oznaczałaby ograniczenie konstytucyjnej wolności organizowania zgromadzeń pokojowych do zgromadzeń planowanych i organizowanych po zawiadomieniu właściwego organu, przynajmniej z trzydniowym wyprzedzeniem.
Bazując na treści tego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego można zalecić, aby osoby organizujące lub przewodniczące zgromadzeniu spontanicznemu, które nie mogło być wcześniej zgłoszone z uwagi na nagłą potrzebę zwołania zgromadzenia, odmawiały przyjęcia ewentualnego mandatu i przed sądem powoływały się na wskazany wyrok i tezy zawarte w jego uzasadnieniu. Wydaje się też, że przepisy ustawy Prawo o zgromadzeniach publicznych powinny zostać zmienione w ten sposób, aby umożliwić notyfikowanie zgromadzeń spontanicznych w tym samym dniu, w którym są one zwoływane. Odpowiedzialności za wykroczenie nie podlegają uczestnicy zgromadzenia spontanicznego, a jedynie jego organizatorzy i przewodniczący.

Poza tym warto zwrócić uwagę na to, że np. jeśli w manifestacji weźmie udział mniej niż 15 osób to zgodnie w Prawem o zgromadzeniach publicznych nie ma potrzeby ubiegać się o pozwolenie, bo nie jest to zgromadzenie publiczne.